काली भेद

-

काली के भेद........


काली के अलग - अलग तंत्रों में अनेक भेद हैं । अष्ट काली के भेद इस प्रकार हैं -

१. संहार-काली,

२. दक्षिण-काली,

३. भद्र-काली,

४. गुह्य-काली,

५. महा-काली,

६. वीर-काली,

७. उग्र-काली तथा

८. चण्ड-काली ।

                ‘कालिका-पुराण’ में उल्लेख हैं कि आदि-सृष्टि में भगवती ने महिषासुर को “उग्र-चण्डी” रुप से मारा एवं द्वितीयसृष्टि में ‘उग्र-चण्डी’ ही “महा-काली” अथवा महामाया कहलाई गयी है ।

         योगनिद्रा महामाया जगद्धात्री जगन्मयी । 

         भुजैः षोडशभिर्युक्ताः 

           इसी का नाम “भद्रकाली” भी है । भगवती कात्यायनी ‘दशभुजा’ वाली दुर्गा है । उसी को “उग्र-काली” कहा गया है । 

कालिकापुराणे – 

         कात्यायनीमुग्रकाली दुर्गामिति तु तांविदुः । 

             “संहार-काली” की चार भुजाएँ हैं यही ‘धूम्र-लोचन’ का वध करने वाली हैं । “वीर-काली” अष्ट-भुजा हैं, इन्होंने ही चण्ड का विनाश किया था ।         

           “भुजैरष्टाभिरतुलैर्व्याप्याशेषं वमौ नमः” 

                   इसी ‘वीर-काली’ विषय में दुर्गा-सप्तशती में कहा हैं । “चण्ड-काली” की बत्तीस भुजाएँ हैं एवं शुम्भ का वध किया था । 

यथा – चण्डकाली तु या प्रोक्ता द्वात्रिंशद् भुज शोभिता ।

                समयाचार रहस्य में उपरोक्त स्वरुपों से सम्बन्धित अन्य स्वरुप भेदों का वर्णन किया है ।

              संहार-काली – 

              १. प्रत्यंगिरा, २. भवानी, ३. वाग्वादिनी, ४. शिवा, ५. भेदों से युक्त भैरवी, ६. योगिनी, ७. शाकिनी, ८. चण्डिका, ९. रक्तचामुण्डा 

            से सभी संहार-कालिका के भेद स्वरुप हैं । संहार कालिका का महामंत्र १२५ वर्ण का ‘मुण्ड-माला तंत्र’ में लिखा हैं, जो प्रबल-शत्रु-नाशक हैं ।

              दक्षिण-कालिका -ः

           १. कराली, २. विकराली, ३. उमा, ४. मुञ्जुघोषा, ५. चन्द्र-रेखा, ६. चित्र-रेखा, ७. त्रिजटा, ८. द्विजा, ९. एकजटा, १०. नीलपताका, 

               बत्तीस प्रकार की यक्षिणी, तारा और छिन्नमस्ता ये सभी दक्षिण कालिका के स्वरुप हैं ।

              भद्र-काली - 

             १. वारुणी, २. वामनी, ३. राक्षसी, ४. रावणी, ५. आग्नेयी, ६. महामारी, ७. घुर्घुरी, ८. सिंहवक्त्रा, ९. भुजंगी, १०. गारुडी, ११.आसुरी-दुर्गा 

              ये सभी भद्र-काली के विभिन्न रुप हैं ।

             श्मशान-काली – 

             भेदों से युक्त १. मातंगी, २. सिद्धकाली, ३. धूमावती, ४. आर्द्रपटी चामुण्डा, ५. नीला, ६. नीलसरस्वती, ७. घर्मटी, ८. भर्कटी, ९. उन्मुखी तथा १०. हंसी 

            ये सभी श्मशान-कालिका के भेद रुप हैं ।

                महा-काली -ः 

              १.  महामाया, २. वैष्णवी, ३. नारसिंही, ४. वाराही, ५. ब्राह्मी, ६. माहेश्वरी, ७. कौमारी, इत्यादि अष्ट-शक्तियाँ है, भेदों से युक्त-धारा, गंगा, यमुना, गोदावरी, नर्मदा इत्यादि सब नदियाँ महाकाली का स्वरुप हैं ।

               उग्र-काली -ः 

            १.  शूलिनी, २. जयरुप-दुर्गा, ३. महिषमर्दिनी दुर्गा, ४. शैल-पुत्री, ५. नव-दुर्गाएँ, 6. भ्रामरी, ७. शाकम्भरी, ८. बंध-मोक्षणिका 

               ये सब उग्रकाली के विभिन्न नाम रुप हैं ।

               वीर-काली - १. श्रीविद्या, २. भुवनेश्वरी, ३. पद्मावती, ४. अन्नपूर्णा, ५. रक्त-दंतिका, ६. बाला-त्रिपुर-सुंदरी, ७. षोडशी की एवं काली की षोडश नित्यायें, ८. कालरात्ति, ९. वशीनी, १०. बगलामुखी ये सभी वीरकाली के नाम भेद हैं ।

સૌરાષ્ટ્ર સેતુ ન્યૂઝ ભાવનગર શાસ્ત્રીજી ભાવનગર.

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

કર્મકાંડી બ્રાહ્મણ મિત્રો ની ટ્રસ્ટ મંડળ ની વાર્ષિક મિટિંગ આયોજન સિહોર ભાવનગર

-
Image
હર મહાદેવ  *કર્મકાંડ ચેરીટેબલ ટ્રસ્ટ ગુજરાત* *ભૂદેવ એજ ભગવાન* * *સૌરાષ્ટ્ર પ્રાંત ના દરેક જિલ્લા તાલુકા પ્રમુખો ને જણાવવા નું કે આગામી તારીખ જાન્યુઆરી ની 4/1/2025 ને શનિવાર ના દિવસે બપોરે 3.30. થી સાંજે 7.00 કલાક સુધી મુક્તેશ્વર મહાદેવ સિહોર મુકામે સૌરાષ્ટ્ર પ્રાંત ના જિલ્લા તાલુકા પ્રમુખો આ જીવન શભ્યો અને જે આજીવન સભ્ય નથી બન્યા  તેની માટે મીટિંગ નું આયોજન કરવા મા આવ્યું છે આપ સર્વો ને મીટિંગ મા ફરજીયાત આવા માટે આપ ઉપર બતાવેલ તારીખ નક્કી છે આપ જિલ્લા તાલુકા પ્રમુખો સાથે કેટલા લોકો આવશો તે ગ્રુપ મા જણાવવા વિનંતી છે તો આગળ ની વ્યવસ્થા કરવાની ખબર પડે* .. *મીટિંગ ના એજન્ડા નીચે પ્રમાણે*.. *1.કર્મકાંડ ચેરીટેબલ ટ્રસ્ટ મા જડપ થી આજીવન સભ્ય બનાવવા માટે*  *2. સૌરાષ્ટ્ર મા અમુક કાર્યરત રહેતા આજીવન તાલુકા અથવા જિલ્લા પ્રમુખ ની નવી વરણી કરવા માટે*  * *3. સૌરાષ્ટ્ર મા પ્રમુખ સહિત ની નવીન 4 વરણી માટે* *4. કર્મકાંડ ચેરીટેબલ ટ્રસ્ટ દ્વારા જે હાલ મળેલ વાર્ષિક  મીટિંગ મા હાજર ના રહ્યા હતા તેને માહિતી આપવા માટે*  *5.આજીવન સભ્ય જોડાયા હોય તેમના કય પ્રશ્નો હોય તેમના નિરાકરણ મા...
Read more

અષ્ટલક્ષ્મી સ્તોત્ર spritualshastri

-
Image
હર મહાદેવ જય અંબે  आदिलक्ष्मि ॥ सुमनस वन्दित सुन्दरि माधवि, चन्द्र सहोदरि हेममये मुनिगणमण्डित मोक्षप्रदायनि, मञ्जुळभाषिणि वेदनुते। पङ्कजवासिनि देवसुपूजित, सद्गुण वर्षिणि शान्तियुते जय जय हे मधुसूदन कामिनि, आदिलक्ष्मि सदा पालय माम्॥ 1॥ ॥ धान्यलक्ष्मि ॥ अहिकलि कल्मषनाशिनि कामिनि, वैदिकरूपिणि वेदमये क्षीरसमुद्भव मङ्गलरूपिणि, मन्त्रनिवासिनि मन्त्रनुते। मङ्गलदायिनि अम्बुजवासिनि, देवगणाश्रित पादयुते जय जय हे मधुसूदन कामिनि, धान्यलक्ष्मि सदा पालय माम्॥2॥ ॥ धैर्यलक्ष्मि ॥ जयवरवर्णिनि वैष्णवि भार्गवि, मन्त्रस्वरूपिणि मन्त्रमये सुरगणपूजित शीघ्रफलप्रद, ज्ञानविकासिनि शास्त्रनुते। भवभयहारिणि पापविमोचनि, साधुजनाश्रित पादयुते जय जय हे मधुसूधन कामिनि, धैर्यलक्ष्मी सदा पालय माम्॥3॥ ॥ गजलक्ष्मि ॥ जय जय दुर्गतिनाशिनि कामिनि, सर्वफलप्रद शास्त्रमये रधगज तुरगपदाति समावृत, परिजनमण्डित लोकनुते। हरिहर ब्रह्म सुपूजित सेवित, तापनिवारिणि पादयुते जय जय हे मधुसूदन कामिनि, गजलक्ष्मी रूपेण पालय माम्॥4॥ ॥ सन्तानलक्ष्मि ॥ अहिखग वाहिनि मोहिनि चक्रिणि, रागविवर्धिनि ज्ञानमये गुणगणवारिधि लोकहितैषिणि, स्वरसप्त भूषित गान...
Read more

मंगल गीतम spritualshastri

-
Image
હર મહાદેવ  मंगल गीतम | Mangal Gitam श्रितकमलाकुचमण्डल धृतकुण्डल ए । कलितललितवनमाल जय जय देव हरे । ।1। । दिनमणिमण्डलमण्डन भवखण्डन ए । मुनिजनमानsहंस जय जय देव हरे ।। 2 ।। कालियविषधरगञ्जन जनरञ्जन ए । यदुकुलनलिनदिनेश जय जय देव हरे । ।3। । मधुमुरनरकविनाशन  गरुडासन ए । सुरकुलकेलिनिदान जय जय देव हरे ।। 4 ।। अमलकमलदललोचन भवमोचन ए । त्रिभुवनभवननिधान जय जय देव हरे । ।5। । जनकसुताकृतभूषण जितदूषण ए । समरशमितदशकण्ठ जय जय देव हरे ।। 6। । अभिनवजलधरसुंदर धृतमंदर ए । श्रीमुखचन्द्रचकोर जय जय देव हरे ।। 7 ।। तव चरणे प्रणता वयमिति भावय ए । कुरु कुशलं प्रणतेषु जय जय देव हरे ।। 8 ।। श्रीजयदेवकवेरूदितमिदं कुरुते मुदम् । मंगलमञ्जुलगीतं जय जय देव हरे ।। 9 ।। YouTube
Read more